Hà Nội ơi,

Mỗi khi lòng xác sơ
Tôi vội vã trở về
Lấy cho mình,
Dù chỉ là chút bóng đêm trên đường phố quen

Hay là một chiều sương giăng lối cũ


Bài hát với giai điệu chậm vừa ở đoạn này, quyện với lời ca tha thiết. Một lời bộc bạch của một kẻ tha hương xa quê với bộn bề lo toan, với những bon chen trong đời sống thường nhật, lâu ngày mới có dịp trở về nơi cất giữ biết bao kỷ niệm đã gắn chặt với cuộc đời hay nói một cách khác, nó là một phần của cuộc sống.


Tuổi thơ của ta không có phố mà chỉ là những con đường làng quanh co, xanh mướt rợp bóng tre. Mùa hè nắng chang chang cùng lũ trẻ đồng niên cởi trần, đầu không nón mũ đi bắn chim hoặc lấy nhựa mít dính vào cần câu để bẫy lũ ve bám đen đặc trên những cành tre non. Tiếng ve rả rích, râm ran suốt những trưa hè oi nồng. Tiếng ve của quê nhà nó cũng không hề giống như những tiếng ve sầu Hà Nội mà ngay từ ngày đầu tiên đặt chân lên chốn thị thành, ta đã nhận ra sự khác biệt đó. Tiếng ve nơi quê ta nó thanh hơn, vang hơn, inh ỏi hơn. Còn tiếng ve Hà Nội nó khàn đục, ồm ồm nghe rất lạ. Khi vẩn vơ, ta ví von rằng tiếng ve quê mình giống như giọng thanh thanh, trong trẻo của người phụ nữ còn tiếng ve Hà Nội giống như giọng ồm ồm, trầm ấm của một chàng trai mới lớn. Ta đã thảng thốt ngạc nhiên không hiểu vì sao mặc dù khi ấy đã là một chàng trai 21 tuổi rồi. Bóng đêm của Hà nội lung linh những ánh đèn đủ các loại sắc màu, khiến cho dù ban ngày bị phơi bày ra nhiều thứ chẳng thơ mộng, đẹp đẽ gì mà trong bóng đêm bỗng trở thành một nàng thiếu nữ thon thả, kiều diễm có đủ cả hương và cả sắc.


Nhạc sĩ Phú Quang

Bóng đêm trong tuổi thơ ta không giống như vậy. 

Đó là mịt mùng bóng tối nếu không phải mùa trăng. Đâu đó chỉ le lói những tia sáng đỏ quạch, yếu ớt của những ngọn đèn dầu. Những đêm như vậy thật im ắng, u tịch và khiến cho cái óc giàu trí tưởng tượng của ta hiện lên đủ các loại những chuyện hoang đường và tạo ra nỗi sợ hãi không bao giờ dám đi đâu một mình. Nhớ lần buộc phải đi lên nhà ông bà ngoại cách nhà chừng 2km, qua một cánh rừng bạch đàn rậm rạp nuốt chửng cái con đường đất ngoằn ngèo, heo hút. Ta vừa chạy vừa run lên bần bật. Trống ngực cứ đập thình thịch và luôn có cảm giác như ai đó đang đuổi theo mình. Làm sao đây để xua đi nỗi sợ hãi? Ta bèn ngẩng cao đầu, ngoác mồm ra vừa đi vừa hát thật to...

Em đi trong tươi xanh
Chim hòa bình tung cánh
Mênh mang một bầu trời
Những vì sao lấp lánh

Thật kỳ diệu, ta không còn thấy sợ nữa. 

Ta không còn cảm thấy trong bóng đêm lập lòe những ánh đèn yếu ớt phía xa xa kia chính là những con ma chơi như đám trẻ con lớn tuổi hơn thường thêu dệt để dọa bọn trẻ bé hơn như ta nữa. Cũng từ đấy, ta cảm thấy mình cũng có giọng hát hay hay. Những buổi sinh hoạt lớp, những buổi sinh hoạt hè, bỗng nhiên ta trở thành "con chim sơn ca" véo von khiến bạn bè, thầy cô rất lấy làm hãnh diện mỗi khi có ta.

Tôi bồi hồi khi chạm bóng cửa ô
Như mỗi lần chạm vai gầy áo mẹ
Ôi nỗi nhớ muôn đời vẫn thế
Như dòng sông hồng cuộn đỏ mãi trong tôi

Những đêm trong tuổi thơ ta còn là những đêm trăng thu vằng vặc như dát bạc xuống triền đê trước làng. Ánh trăng xếnh xang, ăm ắp tràn đầy cánh đồng, ùa vào từng đường làng ngõ xóm và len lỏi lấp lánh ánh bạc trên những vòm lá, trên những ngọn cau gầy guộc, dài ngoẵng đu đưa trong vườn nhà. Ánh trăng chan chứa mơn man trước thềm nhà mỗi khi ta nằm đó nghe mẹ ta đưa võng hát ru đứa em út ngủ.

Vội vã trở về vội vã ra đi
Chẳng thể nào qua hết từng con phố
Nhưng còn đó mua thu, mùa thu đầy gió
Và rêu xanh bên những gốc cây già

Năm tháng bộn bề bon chen, lo toan với miếng cơm, manh áo, gạo tiền. Thời gian cứ trôi đi từng ngày, từng tháng, từng năm và nhiều năm bằng những giọt đồng hồ tích tắc, thánh thót rơi. Tưởng như chậm dãi, tưởng như có quá nhiều mà mỗi lần trở về quê đều không đủ để gặp lại những gì đã quá đỗi thân quen mà cứ dần lùi xa về miền ký ức.

Vội vã trở về cùng tháng năm xưa
Sau những con đường dầu dãi nắng mưa
Bên quán nhỏ em buồn nghe lá trút
Chiều mưa xa giăng kín phố dài

Nhớ, nỗi nhớ cứ đầy vơi. 

Nhớ những gì thật thân quen mà cả nhớ những gì không rõ nữa. Mong thời gian hãy chậm lại, mong nhịp sống hãy chậm lại. Thật khó biết bao!

Hà Nội ơi,
Mỗi khi lòng xác sơ
Tôi vội vã trở về
Để nghe tim mình
Rưng rưng trong nước hồ...thu...
ST